Foto’s gemaakt tijdens de opening van expositie De Confrontatie. (Foto’s Afke Spaargaren)
DE CONFRONTATIE
Confronteren. Ja maar …. Hoe confronteert men eigenlijk? Laat ik het eens proberen uit te leggen.
Bij een confrontatie denken we al snel aan strijd en onenigheid,
maar het woord confrontatie, of moet ik zeggen het begrip confrontatie, heeft een veel grotere reikwijdte.
Ik durf zelfs te beweren dat de werkelijkheid bestaat dankzij de confrontaties.
Ons lichaam en onze zintuigen zijn op velerlei confrontaties ingesteld.
Geconfronteerd worden wij met geluid, vorm, kleur, geur, warmte, afstand, ruimte, kennis, gedrag, liefde en meer …. Een nadenkertje ….Wij vormen een onderdeel van, én zijn een direct gevolg van confrontaties. Onze geschiedenis en ons bestaan danken wij aan confrontaties.
Maar …. Wat belangrijker is, waar dienen confrontaties voor?
Is het om meer begrip te ondervinden voor een werkelijkheid die in wezen ondoorgrondelijk is?
Leren confrontaties ons onszelf en die ander in deze werkelijkheid beter te begrijpen?
En wat ook belangrijk is, welke taal hanteren wij hierbij?
De gesproken taal? Beeldtaal? Of en – en, beiden.
Het spel van de confrontatie, want een bijzonder spel is het in wezen, is een spel wat zich in het licht en in het duister afspeelt en is, naar mijn mening, in wezen een duister spel.
Het speelt zich af in het landschap van ons bewustzijn en buiten ons bewustzijn,
maar misschien wel meer in de wereld van onze verbeelding.
Associëren wij, verbinden wij vrijelijk die zaken, die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Dit is bij uitstek het terrein waar kunstenaars zich op begeven. Zij ondernemen verwoede pogingen om elementen die op het oog en met het verstand weinig met elkaar van doen hebben, te combineren, of eigenlijk met elkaar en hun directe omgeving te confronteren. Om een gevoel of idee van harmonie te creëren? Dit te forceren en bewustwording mogelijk te maken.
Of…..
Doemen uit het duister onheilspellend helder, uiterst realistische beelden op die confronteren of wie weet, liever ons de weg wijzen naar een werkelijkheid die ons eigenlijk liever is.
Één liefst zónder wreedheden, schuld en spijt.
Zo doet de kunstenaar de werkelijkheid geweld aan met confrontaties en vaak volgt er dan absolutie, of zeg maar geestelijke verlichting als de verbeelding in tekst of als materiële illusie ons de enige ware weg wijst.
Ten slotte een korte handleiding voor als u met een aanstootgevend, lees confronterend, kunstwerk of een aanstootgevende toeschouwer geconfronteerd wordt
Een kunstzinnige confrontatie maakt vaak een tegenstelling duidelijk. Dat doet soms pijn. Goed luisteren naar wat het kunstwerk en de kunstenaar te vertellen hebben helpt de relatie met uzelf, de kunstenaar en de samenleving weer te herstellen. Het verwerken van zo een confrontatie vraagt enige tijd. Zo zult u misschien bij uzelf een verdedigende reactie bij een confronterend kunstwerk bemerken. Verdediging kunt u, zoals u wellicht weet, het best met praten, reflecteren en actief luisteren met medetoeschouwers opvangen. Vergeet daarbij niet elkaars gevoelens en gedachten te respecteren en laat, en dat is ook een kunst, alsjeblieft het kunstwerk heel!
Confronteer ik u tenslotte gráág met de wellicht weinig werkelijk, confronterende woorden:
Laat de kunstwerken zich aan u voorstellen ….
En verklaar ik hierbij de tentoonstelling voor geopend!!
Arjan Bosch
